મનન નામનો એક નાનો છોકરો ગામડામાં એક નાનકડા ખેતરમાં રહેતો હતો. તેના પિતા પૈસા કમાવવા માટે ખેતરમાં સખત મહેનત કરતા હતા. તેની માતા ઘરના તમામ કામો કરતી હતી અને ખેતરના કામમાં મદદ કરતી હતી. તેમ છતાં, તેના માતા-પિતા ઈચ્છતા હતા કે તે શાળામાં સારો અભ્યાસ કરે, જેથી તેને એક ખેડૂત તરીકે ખેતરોમાં સંઘર્ષ કરવો ન પડે પરંતુ મનન ખૂબ જ તોફાની હતો અને તેને ક્યારેય ભણવાનું પસંદ ન હતું. 

મનન જેમ જેમ મોટો થતો ગયો તેમ તેમ તે જીદ્દી પણ બનતો ગયો. જ્યારે તે હાઈસ્કૂલમાં જોડાયો, ત્યારે તેને તેના ધોરણ પાસ કરવા માટે સખત મહેનત કરવી પડી અને તેથી તે શાળામાં જવાથી વધુ ડરતો. છેવટે, તેણે અન્ય છોકરાઓ જેઓ અભ્યાસ કરવા માંગતા ન હતા તેમની સાથે બહાર રમવા માટે વર્ગો છોડવાનું શરૂ કર્યું. આ રીતે ત્રણ મહિના વીતી ગયા અને અંતિમ પરીક્ષાઓ નજીકમાં જ હતી. મનનના માતા-પિતાને આ વિશે કંઈપણ ખબર ન હતી.  

મનન તમામ વર્ગો છોડી ચૂક્યો હોવાથી, તે તેના અભ્યાસમાં આગળ વધી શક્યો નહીં અને નિષ્ફળ ગયો. તેનું રિપોર્ટ કાર્ડ જોઈને તેના માતા-પિતા ખૂબ ચિંતિત થઈ ગયા. શાળાની એક વર્ષની ફીનું સંચાલન તેમના માટે શરૂ કરવું મુશ્કેલ હતું અને તેઓ ભાગ્યે જ પૂરા કરવામાં સફળ થયા. તેઓ મનન પર ગુસ્સે થયા ન હતા પરંતુ તેના બદલે ગ્રેડમાં કોઈ ભૂલ છે કે કેમ તે તપાસવા માટે તેની શાળામાં ગયા હતા. ત્યારે તેમને ખબર પડી કે મનન છેલ્લા ત્રણ મહિનાથી સ્કૂલે ગયો નથી.

આ જાણીને તેના માતા-પિતા ખૂબ જ દુઃખી અને હતાશ થયા. માત્ર એટલા માટે જ નહીં કે મનને આખું શાળાનું વર્ષ બગાડ્યું પણ તે તેના માતાપિતા સાથે જૂઠું બોલ્યો હતો અને તેના શિક્ષકોનો અનાદર કર્યો હતો. તેઓએ મનનને ખુલાસો પૂછ્યો. જવાબમાં મનને ખરાબ રીતે કહ્યું, “મારે ભણવું નથી. તમે મને શાળાએ જવા દબાણ કરી રહ્યા છો. તમે જે કરી શકો તે કરો, હું ફરી ત્યાં જવાનો નથી!” તેના માતા-પિતાએ તેને સમજાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો પરંતુ તે એક પણ શબ્દ સાંભળવા તૈયાર ન હતો. મનનના પિતાએ ધીરજ ગુમાવી અને તેને ઠપકો આપતા કહ્યું, “ભણવું નથી તો શું કરવું છે? શું તમે રસ્તાઓ પર ફરવા અને ખોરાક માટે ભીખ માંગવી છે?" મનને વધુ બળપૂર્વક જવાબ આપ્યો, “ઓકે! જો શાળાએ ન જવા મારે આવું કરવું પડશે, તો હું તે જ કરીશ” અને વધુ સાંભળ્યા વિના, તે ઘરની બહાર નીકળી ગયો. 

મનન આજુબાજુમાં ભટકતો ગયો અને થોડા સમય પછી બીજા શહેરમાં પહોંચ્યો. થોડા દિવસો સુધી, તેને કોઈ પણ પ્રતિબંધ વિના ઘરની બહાર અને શાળાથી દૂર રહેવાની મજા આવી. બે દિવસમાં, તેણે ખોરાક ખરીદવા માટે તેના ખિસ્સામાંથી તમામ પૈસા ખર્ચી નાખ્યા. તે બગીચામાં બેન્ચ પર સૂતો હતો. તેની પાસે કોઈ આશ્રય ન હતો અને કરવા માટે કોઈ કામ ન હતું. ગરીબ શાળાના છોકરાને કામ આપવા માટે કોઈને પૂરતો વિશ્વાસ નહોતો. દિવસો વીતતા ગયા અને મનન ખાધા વગર એકદમ દુર્બળ બની ગયો.

ત્યાંથી પસાર થતા લોકોએ તે ભિખારી હોવાનું માનીને તેના પર સિક્કા ફેંક્યા. મનને સિક્કા એકઠા કર્યા અને એક રોટલી ખરીદી. તેણે ખાવાનું શરૂ કર્યું કે તરત જ એક ભૂખ્યો રખડતો કૂતરો તેની પાસે દોડ્યો અને તેને તેની પાસેથી છીનવી લીધો. શિયાળો ઝડપથી નજીક આવી રહ્યો હતો અને ઠંડીની રાતમાં મનન પાસે પોતાને ઢાંકવા માટે કંઈ જ નહોતું. તે બેન્ચ પર ધ્રૂજતો સૂઈ ગયો. આખરે, ભૂખ અને ઠંડીને કારણે મનન ખૂબ જ બીમાર થઈ ગયો. પછી તેણે તેની માતા વિશે વિચાર્યું જે તેના માટે સવાર-સાંજ હંમેશા ભોજન તૈયાર રાખતાં હતાં અને તેના પિતા કે જેમણે તેને ઠંડી રાતમાં નરમ, ગરમ ધાબળો ઓઢાડતાં હતાં. તેને એ પણ યાદ આવ્યું કે જ્યારે પણ તેને તાવ આવતો ત્યારે તેના માતા-પિતા તેની કેટલા પ્રેમથી  કાળજી લેતા હતા. તે તેના માતાપિતાને ખૂબ જ યાદ કરવા લાગ્યો. 

બીજા દિવસે, ચિંતન નામના એક દયાળુ છોકરાએ તેને જોયો અને સહાનુભૂતિ દર્શાવી. તેણે તેને ખોરાક અને દવા સાથે ઓઢવા માટે એક ધાબળો આપ્યો. ધીમે ધીમે મનન સ્વસ્થ થયો, તેથી ચિંતને તેને કરિયાણાની દુકાનમાં નોકરી અપાવી જ્યાં તે કામ કરતો હતો. ટૂંક સમયમાં તેઓ સારા મિત્રો બની ગયા. એક દિવસ મનને ચિંતનને તેના માતા-પિતા વિશે પૂછ્યું. ચિંતન રડવા લાગ્યો. આશ્ચર્યચકિત મનને પૂછ્યું કે તું કેમ રડે છે. ચિંતને જવાબ આપ્યો કે તે પાંચ વર્ષનો હતો ત્યારે તેના માતા-પિતાનું અવસાન થયું હતું. તેનો ઉછેર એક દયાળુ માણસ દ્વારા થયો હતો જેની સાથે તે હવે ઝૂંપડીમાં રહેતો હતો.

પછી, મનને ચિંતનને તેની વાર્તા કહી કે તેણે તેના માતાપિતાને કેવી રીતે છોડી દીધા. ચિંતને તેને મૈત્રીપૂર્ણ રીતે સલાહ આપી, “મનન, મારા મિત્ર, તારે તારા માતા-પિતાને એ સમજવા માટે ગુમાવવાની જરૂર નથી કે તેઓ કેટલા મહત્વપૂર્ણ છે! શું તું નસીબદાર નથી કે પ્રેમાળ માતા-પિતા તને શાળામાં ભણાવવા માગે છે? જો હું તારી જગ્યાએ હોત, તો હું ક્યારેય આ દુકાનમાં આવીને કામ ન કરત." મનનને તેની બધી ભૂલો સમજાઈ અને ઘણો પસ્તાવો કર્યો. તેણે ચિંતનને પૂછ્યું, “મારા મિત્ર, હું મારા માતા-પિતાથી ઘણો દૂર આવ્યો છું. મેં શાળામાં એક વર્ષ બગાડ્યું છે. હવે હું તેમને મારો ચહેરો કેવી રીતે બતાવી શકું?" 

ચિંતન મનનને જેની સાથે રહેતો હતો તે વૃધ્ધ માણસ પાસે લઈ ગયો. મનને વૃધ્ધ માણસને બધી વાત કહી. તેણે તેમને કહ્યું કે તેને કેવી રીતે ભણવું ગમતું નથી, શાળા છોડી દીધી, તેમની સાથે જૂઠું બોલ્યું, જેથી ઘરે કોઈને ખબર ન પડે, તે પરીક્ષામાં નાપાસ થયો, તે કેવી રીતે તેના પ્રેમાળ માતાપિતા સાથે કઠોર અને અસંસ્કારી રીતે બોલ્યો અને આખરે ઘર છોડી ગયો. વૃદ્ધા સાથે વાત કરતી વખતે મનન સતત રડતો રહ્યો. વૃદ્ધ માણસે મનનને સાંત્વના આપવા અને તેને રડવા દેવા માટે એક શબ્દ પણ ન બોલ્યા. લગભગ દરરોજ, મનન વૃદ્ધ માણસની સામે બેસતો, તેના માતાપિતાના નિઃસ્વાર્થ પ્રેમને યાદ કરતો અને પસ્તાવો કરીને રડતો. તેને લાગ્યું કે તેના માતા-પિતા તેની ભૂલો માટે તેને ક્યારેય માફ નહીં કરે.

ઝૂંપડીનો ફ્લોર સખત માટીથી બનેલો હતો. થોડા સમય પછી, મનન દરરોજ તે જ જગ્યાએ પસ્તાવો કરતો હતો, તેના આંસુએ જમીનને ભીની અને નરમ બનાવી દીધી હતી. જ્યારે મનનનું રડવાનું બંધ થયું, ત્યારે વૃદ્ધે તેને ભીના ફલોર તરફ ઈશારો કર્યો અને કહ્યું, “ઓ પ્રિય બાળક! જો તારા પસ્તાવાના આંસુ સખત માટીને ભીની કરી શકે છે, તો તે તારા માતાપિતાના નરમ હૃદયને કેમ સ્પર્શી શકતા નથી? તેઓ તમને ચોક્કસ માફ કરશે.” મનને પૂછ્યું, “મારા માતા-પિતા મારાથી દૂર છે અને તેઓ મને જોઈ પણ શકતા નથી. મારા આંસુ તેમના હૃદયને કેવી રીતે સ્પર્શી શકે?” 

વૃદ્ધ માણસે જવાબ આપ્યો, "જો તું બીજાને આપેલા તમામ દુઃખો માટે ખરેખર પસ્તાવો કરે છે, તો તારા પસ્તાવાના શુદ્ધ સ્પંદનો ચોક્કસપણે પહોંચે છે અને બીજાઓને સાજા કરી શકે છે." ત્યાર પછી તેમણે મનનને પ્રતિક્રમણના ત્રણ સ્ટેપ સમજાવ્યા. તે દિવસથી, મનને તેના માતા-પિતા માટે દિવસ-રાત પ્રતિક્રમણ કરવાનું શરૂ કર્યું અને તેવી ભૂલો ફરી ક્યારેય ન કરવાનો નિર્ણય લીધો (પ્રત્યાખ્યાન) અને શક્તિ માંગી. તેણે સખત મહેનત કરી અને શાળાના ટ્યુશનના વર્ષ માટે ચૂકવણી કરવાના પૈસા કમાવવાનું નક્કી કર્યું જે તેણે બગાડ્યું હતું અને પછી તેના માતાપિતા સાથે રહેવા માટે પાછા જવાનું નક્કી કર્યું. દરરોજ, તેણે તેની દિનચર્યામાં તેના માતાપિતા માટે પ્રતિક્રમણ અને પ્રત્યાખ્યાન કરવાનું શરૂ કર્યું.

તે પોતાનો ધ્યેય પૂરો કરવા માટે અંતિમ પગાર મેળવવાની ખૂબ નજીક હતો. એક દિવસ, જ્યારે તે કામ કરી રહ્યો હતો, ત્યારે દુકાનદારે તેને કહ્યું કે બહાર કોઈ તેની રાહ જોઈ રહ્યું છે. મનન બહાર ગયો અને જોયું કે તેના માતા અને પિતા તેની આતુરતાથી રાહ જોતા હતા. તેઓ તેને શોધતા આવ્યા હતા! તે તેમની પાસે દોડી ગયો અને તેમને ગળે ભેટી પડ્યો. તેણે કરેલી બધી ભૂલો માટે, તરત જ તેના માતાપિતાની માફી માંગી. તેઓને મનન સામે કોઈ ફરિયાદ ન હતી અને તેના બદલે તેઓએ તેને ભાગી જવાથી રોકી ન શકવા બદલ અને તેની સાથે સખત વર્તન કરવા બદલ માફી માંગી. તેઓ મનન પર ગર્વ અનુભવે છે કારણ કે તેને તેનો છેલ્લો પગાર ચેક મળ્યો હતો જે તેની ટ્યુશન ફીના એક વર્ષની રકમની બરાબર હતો. મનન અને તેના માતા-પિતાએ તેમની મદદ માટે ચિંતન અને સમજદાર વૃધ્ધ માણસનો હૃદયપૂર્વક આભાર માન્યો અને ખુશીથી તેમના ગામ તરફ જવા રવાના થયા. 

મોરલ: શિક્ષણ એ જીવનમાં પાઠ શીખવાની અને તાલીમ મેળવવાની એક રીત છે. શિક્ષણ આપણા જીવનમાં નૈતિક મૂલ્યો પ્રદાન કરવામાં મદદ કરે છે અને તેથી શિક્ષિત થવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. પ્રતિક્રમણ એ તમારી ભૂલો માટે પસ્તાવો કરવાનો માર્ગ છે અને તેના દ્વારા તમે તમારી ભૂલોમાંથી સંપૂર્ણપણે બહાર આવી શકો છો.

Related Links :

Magazines-  Parents

Animation Clip- Magic Eraser 

Video Clip-  Samayik & Pratikraman